Weinig in deze wereld is zo verslavend als het beginnen aan een nieuwe studie. Talloze liters koffie, een verscheidenheid aan heel gevaarlijke genotsmiddelen en de onmisbare beeldschermen: zij hebben mij er niet onder gekregen, maar aan een nieuwe studie ben ik toch een keer of vijf begonnen.
Ingewijden weten over welke sensatie ik het heb. Wanneer het september is, en de herfst zich aankondigt, schittert op de universiteit een hoopvol licht. Hoe vaker je aan een nieuwe studie begint, hoe scherper je het ziet.
De belofte van een nieuw leven, dat gepaard gaat met de aanvang van een nieuwe studie, is onweerstaanbaar. Als je voor het eerst gaat studeren is het genoegen reeds daar: de zenuwen over wat komen gaat, die verwijzen naar een eindeloze vrijheid, vol keuzes en mogelijkheden. Je hebt weliswaar al een keuze voor een studie gemaakt, maar een beperking is dit nog niet. Fantasieën over je verdere leven kunnen nu pas gegrond worden in enige realiteit. Zij worden nu pas echt aannemelijk, dus vele malen overtuigender.
Als vervolgens na de eerste wandeling naar de faculteit, de ontmoeting met je lotgenoten voor de komende jaren en het inslaan van de boeken die je leven moeten gaan vormgeven, als dan het studeren werkelijk begint, kun je altijd nog volhouden dat het tijdelijk is. Nu is het even minder, maar binnenkort wordt het vast allemaal anders. Je werpt een blik op het curriculum en gelooft dat het goedkomt.
Maar naarmate het jaar vordert, en het onbehagen blijft kriebelen, valt het steeds moeilijker te ontkennen. Dit is geen leven en dat gaat het ook nooit worden. De beklemming wordt ondraaglijk en je zint op een uitweg. Je denkt nog eens terug aan september, toen alles nog zo mooi scheen, ver weg maar glansrijk.
Plots weet je het: ik moet aan een nieuwe studie beginnen! En zo begint de cyclus weer van voren af aan, jaar in jaar uit. Zoals het een verslaafde betaamt, blijf je geloven in de illusie. Nu gaat het echt gebeuren, nu heb ik mijn ware bestemming gevonden. Nu word ik arts, historicus, filosoof.
Het zal het eeuwige zwak van de romanticus zijn, die zijn jeugd niet achter zich kan laten en zijn toekomst niet definitief wil inkleuren. O zoete dageraad, verlaat mij niet! Maar hoe ouder je wordt, hoe onhoudbaarder deze opstelling is.
Zo de universiteit mij iets geleerd heeft, is het dat een nieuwe studie geen nieuw leven brengt. Voor een nieuw leven zijn wij aangewezen op niemand dan onszelf.
Tim Hoffman is student geneeskunde