Eind 2020, begin 2021 moet er in Leiden een stamcelfaciliteit komen. De opzet is in handen van het Leiden Regenerative Medicine Platform (LRMP), een stichting die gelieerd is aan het Leids Universitair Medisch Centrum. 

Het LUMC zelf experimenteert al jaren met stamcellen voor onder meer behandeling van hartziekten of diabetes. Als je een grotere proef wilt doen om te zien of het een echte geneeswijze moet worden – een klinische trial – heb je echter grotere hoeveelheden van die stamcellen nodig, die volgens strenge richtlijnen zijn gemaakt. Dat is waar die nieuwe faciliteit in moet voorzien: het moet een apart gebouw worden, waar producten en therapieën geproduceerd worden volgens de zogeheten Good Manifacturing Practice, een kwaliteitsborgingssysteem.

‘Er is wereldwijd een tekort aan capaciteit voor het produceren van batches van bijvoorbeeld stamcellen of virale vectoren (een tam gemaakt virus dat je gebruikt om een gen of stofje in de patiënt te krijgen, red) voor klinische trials’, licht LRMP-directeur Paul Bilars toe. ‘Onderzoekers krijgen maar moeilijk toegang tot de laboratoria waar je zoiets mag maken. Wat ons betreft wordt dit dan ook een landelijke voorziening.’

De faciliteit gaat het Netherlands Centre for the Clinical advancement of Stem cell Therapies heten, afgekort tot NECST. Het heeft een startbegroting van 25 miljoen euro, afkomstig van het LUMC en andere partijen. Waar het NECST precies gaat komen is overigens nog niet besloten, aldus Bilars. ‘We doen nu een studie naar de meest geschikte locatie. We kijken naar locaties op het terrein van het LUMC en natuurlijk het BioSciencePark.’

Update: Een eerdere versie van dit artikel meldde dat de Gemeente Leiden €500.000 bijdraagt aan de bouw van het NECST. Dat klopt niet. Wel droeg de gemeente dat bedrag bij aan het Leiden Regenerative Medicine Platform.