Er staan weer een paar Leidse wetenschappers op een pronklijstje. Leiden is best een goede universiteit, dus er lopen redelijk wat slimmerds rond die van tijd tot tijd een prijs of een prestigieuze beurs binnenslepen. Vaak is dit ook nog de moeite waard voor de uni om even mee te pronken. Bij een Spinozapremie, bijvoorbeeld. Of, om maar iets te noemen, een Nobelprijs.
Maar er zijn ook lijstjes om minder trots op te zijn.
Momenteel zijn zeven Leidse -vrouwelijke- wetenschappers en drie studenten erin geluisd door de Viva400, een bij elkaar geraapte lijst van ‘inspirerende’ vrouwen, vol categorieën waarmee je ook nog een kleuterklas zou kunnen indelen: van ‘krachtpatsers’ en ‘zakenwonders’ tot ‘knappe koppen’. De ‘lijst der lijsten’, aldus Viva.
En hoe eindig je daar zo hoog mogelijk op? De genomineerde vrouwen worden door Viva aangespoord om hun netwerk in te zetten en zoveel mogelijk stemmen binnen te halen.
Vanuit een emancipatie-oogpunt genoeg redenen om niet mee te doen: prijswinnende proefschriften of baanbrekend onderzoek is allemaal wel leuk en zo, maar een beetje inspirerende vrouw moet het volgens Viva blijkbaar vooral hebben van hun social media presence - een leuk koppie, een inspirerende insta en een bak met volgers. De genomineerden doen zo ongevraagd mee aan een ordinaire online populariteitswedstrijd. Een vleeskeuring in een feministisch jasje.
Renault sponsort de lijst, overigens. Wellicht om iets goed te maken: vorig jaar haalde het automerk zich nog de woede van dertigduizend Franse feministes op de hals. Renault had namelijk nagellak laten maken in dezelfde kleur van hun auto’s, met het idee dat de vrouwen meteen na het inparkeren de onvermijdelijke krassen konden bijtippen.
Laten we nu niet doen alsof dit lijstje meer is dan een publiciteitsstunt. Meer stemmen, meer clicks: wie wil winnen moet de achterban kapot spammen met clickbait en smeken om zoveel mogelijk Dumpert-reeten.
Journaliste Janine Abbring werd vorig jaar ook genomineerd, maar bedankte vriendelijk voor de eer. Niet alleen omdat de bookmakers haar naam verkeerd hadden gespeld, maar vooral omdat Viva haar in de felicitatiemail aanspoorde zoveel mogelijk zieltjes te winnen. ‘Niks meer dan een vrij hypocriete marketingtool’, schreef ze op Facebook.
In dit geval gooit Viva dan wel schaamteloos de emancipatie te grabbel, maar ook elders komen dit soort lijstjes voor. Wetenschapsblad New Scientist heeft een jaarlijkse award voor aankomende talenten, die je wint door stemmen te verzamelen - alsof een Olympisch sporter van wie de meeste vrienden en familieleden naar de wedstrijd zijn komen kijken de gouden medaille krijgt.
Hand in eigen boezem: wij hebben ons ook weleens voor dit karretje laten spannen, en geschreven over die wetenschapstalentprijs. Voor een krant die principieel geen aandacht besteedt aan universitaire ranglijsten, is er al helemaal geen reden om over de Viva400s van de wereld te schrijven. Ook dat zullen we vanaf nu dus niet meer doen. Beloofd.