Nieuws
Nieuw in gedragscode: zorgplicht
Er is een nieuwe gedragscode wetenschappelijke integriteit. Nieuw daarin: Instellingen hebben een ‘zorgplicht’ toebedeeld gekregen.
Bart Braun
donderdag 20 september 2018

De code is geproduceerd door een samenwerkingsverband van allerlei samenwerkingsverbanden van clubs die onderzoek doen, zoals universiteitskoepel VSNU en wetenschapsorganisatie KNAW. Onderzoekers zouden zowel methodologisch als ethisch juist moeten handelen. Die gedragscode specificeert dat wat meer, en legt normen voor goed onderzoekersgedrag vast. Er staat bijvoorbeeld in dat je moet bedanken voor peer review als er twijfels zouden kunnen ontstaan over je onafhankelijkheid, dat je geen ongefundeerde claims moet maken om op televisie te komen, en dat je eerder gepubliceerde teksten niet ‘onnodig’ moet hergebruiken.

Nieuw is de introductie van een ‘zorgplicht’ bij de instelling. ‘Hiermee tonen de onderzoeksorganisaties dat zij verantwoordelijk zijn voor het creëren van een werkomgeving waarbinnen goede onderzoekspraktijken worden bevorderd en geborgd’, aldus het begeleidende persbericht. Die verantwoordelijkheid bestaat bijvoorbeeld uit ‘zorg dat beginnende onderzoekers begeleid worden door daartoe gekwalificeerde personen’, de zorg voor goed databeheer en de zorg voor het naleven van alle wetten en protocollen die van toepassing zijn. Een belangrijke: onderzoekers moeten door anderen gemaakte fouten kunnen melden zonder bang te hoeven zijn dat dit voor henzelf consequenties heeft.

Sancties voor onderzoekers die de fout in zijn gegaan moeten passend en proportioneel zijn, zoals ontslag of het inschakelen van de politie. Klager en betrokkene kunnen terecht bij het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit. BB