Cultuur
Het gaat niet om onze veiligheid
De voorstelling Disasterlicious  van YoungGangsters is een Amerikaanse actiefilm en aanklacht ineen. ‘De echte ramp is dat je in de steek wordt gelaten.’
donderdag 13 september 2018
Veel water, bloed en drama in de voorstelling Disasterlicious © Ben van Duin

Door Anoushka Kloosterman De openluchtshow Disasterlicious  komt met een dikke disclaimer: YoungGangsters is niet aansprakelijk voor geleden schade aan eigendommen, fysiek letsel of emotionele verwarring. Niet geheel onterecht, want in de voorstelling sneuvelt het nodige aantal ledematen – van de acteurs, in ieder geval.

Het is niet echt wat je verwacht van een vertelling van de legende van Hansje Brinker. Maar toneelgroep YoungGangsters giet het verhaal van de jongen die zijn vinger in de dijk stopte in het jasje van een Amerikaanse actiefilm, inclusief aangedikte Amerikaanse accenten. Het heeft epische vechtscènes tussen Hansje en de zee, homo-erotische spanningen, veel bloed, drama, en afgerukte vingers. Het publiek krijgt vooral veel water over zich heen (vooraf worden poncho’s uitgedeeld, wie wil kan ook droog zitten) en mag op gegeven moment waterballonnen naar de acteurs gooien.

Dit alles speelt zich af tegen een mierzoet idyllisch Nederlands decor van een dijk, lammetjes en een molen, met min of meer traditionele kledij, satirische, Disneyeske musicalnummers over de Nederlandse cultuur, en een flinke dosis slapstick-humor.

Tegelijkertijd waarschuwt Hassan (een vluchteling, en tevens love interest van Hansje Brinker) het dorp dat de dijken op het punt staan door te breken. De burgemeester ontkent: Nederland heeft immers de sterkste dijken ter wereld! Als de dijken het dan toch begeven, schuift hij de verantwoordelijkheid op anderen. En op de Nederlanders zelf. Het Nederlandse ‘motto’, It’s up to you, staat zelfs op de Nederlandse vlag.

YoungGangsters put wel vaker inspiratie uit Amerikaanse films. Het feit dat Hansje Brinker helemaal geen Nederlandse held is, maar een Amerikaanse legende is, kwam daarom helemaal mooi uit, vertelt regisseur Annechien de Vocht. ‘Eigenlijk omdat die films zo’n bron zijn: dat sensationele ervan, en omdat het publiek het lekker vindt. En zo creëert het afstand: je kan kijken hoe een toerist naar Nederland kijkt, en ook al die Nederlandse clichés gebruiken. En Amerikanen maken het gewoon wat smeuïger, en vetter. Je kan gewoon veel meer over the top gaan.’

De politieke lading, daarentegen, komt uit Groningen. ‘Het ging ons vaak om het contract tussen fictieve rampen, zoals in films, en de realiteit van rampen, zoals je die in het nieuws ziet en wat vooral gruwelijk is. We wilden daarom onderzoek doen naar hoe het is om een ramp mee te maken, dus we zijn naar Groningen gegaan, waar aardbevingen zijn. Wat we ontdekten, is dat het schudden van je huis maar een heel klein aspect is van alles wat zo rampzalig is. De echte ramp is het gevoel dat je in de steek wordt gelaten.

‘Dat vormde de kern van de voorstelling: dat de staat toch niet jouw veiligheid als grootste goed heeft, want dan hadden ze die gaskraan allang dichtgedraaid, maar dat het politieke belang een hele grote rol speelt. Dus onze veiligheid is niet de hoofdzaak.’

In Groningen resulteerde het in de voorstelling ‘Beef Mee’, in een onbewoonbaar verklaarde boerderij. ‘Maar voor deze voorstelling wilden we niet het hele lokale van de aardbevingen, maar een ramp die ons allemaal bedreigt. En in Nederland is dat toch het water’, zegt De Vocht. ‘Ook de dreiging van het water is een politieke afweging. Je zou die dijken kunnen bouwen om optimale veiligheid te waarborgen, maar dat kost geld, en wie betaalt dat soort dingen?

‘Het is ook de realisatie dat de overheid zijn handen ervan aftrekt, hoe economisch gestuurd dat is, en hoe korte termijn die gedachtes zijn. En hoe we nu steeds meer naar een Amerikaans model toegaan, in plaats van de verzorgingsstraat, die steeds minder nadruk krijgt en steeds meer de participatiemaatschappij en burgers die het zelf doen. Dat gaat niet alleen over Groningen natuurlijk, maar over het huidige klimaat.’

YoungGangsters staan van 12 tot 16 september  op het Spui in Den Haag.

De groep heeft een pop-up-bar die voor iedereen toegankelijk is en ook hotdogs verkoopt.

Entree €14,50 tot € 18