Een postdoc is een gepromoveerd onderzoeker (van na het doctoraal examen), en zit in een soort academisch vagevuur. Van alle promovendi verlaat ongeveer 70 procent de wetenschap, maar de postdocs zijn gebleven. Om ergens een vaste aanstelling te krijgen, moeten ze eerst tijdens één of meer tijdelijke contracten (die ook ‘postdocs’ heten) mooie onderzoeksresultaten scoren en als het even kan beurzen binnen harken.
In een binnenkort verschijnend artikel in Employee Relations beschrijven Inge van der Weijden van het Leidse Centrum voor Wetenschap en Techniekstudies en haar VU-collega Christine Teelken een onderzoek naar 225 postdocs van twee Nederlandse universiteiten.
Het goede nieuws: ze zijn gemiddeld tevreden over hun werk, en 85% van hen zou aan een universiteit willen blijven werken. Alleen: dat kan niet, omdat de universitaire organisatie een piramidevorm heeft, met veel promovendi onderin, en een paar professoren bovenaan. Minder dan drie procent van de ondervraagden had daadwerkelijk een baan aangeboden gekregen. Hoe langer mensen postdoc zijn, hoe ongelukkiger ze worden en hoe pessimistischer ze zijn over hun carrière. Bèta-postdocs maken zich minder zorgen, vermoedelijk omdat de overstap naar een baan in de industrie voor hen eenvoudiger is.
Er zitten grote verschillen in hoe tevreden ze zijn over hun begeleiding, maar de minst tevredenen meenden geen enkele begeleiding te krijgen. In een vervolgonderzoek met groepsgesprekken gaven sommige postdocs aan dat hun groepsleider één keer per jaar met ze vergaderde.
Postdocs voelen zich ook weinig verbonden aan de universiteit waar ze werken, wat niet zo raar is: ze weten namelijk al vrijwel zeker dat ze aan het einde van hun postdoc ergens anders heen moeten. ‘We wisten allemaal toen we begonnen dat het bijna onmogelijk is om een vaste aanstelling te krijgen, want er is gewoon niet genoeg geld voor iedereen’, aldus een van de ondervraagden.
Universiteiten zouden meer aandacht voor postdocs als aparte personeelscategorie moeten hebben, adviseren Van der Weijden en Teelken. Het personeelsbeleid van universiteiten zou ‘pragmatischer’ moeten zijn, en deze groep beter voor moeten bereiden op een carrière buiten de academische wereld. BB