In oktober verschenen de landelijke cijfers van de jaarlijkse Apollo: Monitor Studentenhuisvesting.
Daarin wordt de vraag naar extra woonruimte de ‘spanningsindicator’ genoemd. ‘Vaak vertaald als: tekort’, legt Gijsbert Mul van DUWO uit. Nu dus 2.700 in Leiden. Vorig jaar nog 2100, twee jaar geleden 1700.
‘Ook in Leiden heeft het sociaal leenstelsel wel effect op de woningmarkt, maar relatief beperkt in vergelijking met de rest van Nederland’, zegt Mul. ‘Als je collegejaar 2014-2015 vergelijkt met 2016-2017, dan zie je in Leiden onder eerstejaarsstudenten die op kamers willen een daling van zeven procent. Landelijk is dat elf procent.’ Maar in totaal trekt de universiteit juist meer studenten. ‘En de effecten van het leenstelsel worden gecompenseerd door de toename van buitenlandse studenten. Hun woningvraag is honderd procent.’
Het tekort terugdringen tot vijfhonderd hoort bij de zogenaamde Prestatieafspraken 2015-2020, die de gemeente eerder al maakte met de zes woningcorporaties die in Leiden actief zijn. Andere onderdelen gaan bijvoorbeeld over duurzaam wonen of de combinatie van wonen en zorg. Ieder jaar volgt een evaluatie en een actualisatie en nu zijn dus de Prestatieafspraken 2018 vastgesteld.
Een andere afspraak met DUWO gaat over de betaalbaarheid van studentenwoningen. Voor 85 procent van de woningen moet de huurprijs onder de zogenaamde kwaliteitskortingsgrens van 414 euro blijven, en de rest onder de zogenaamde eerste aftoppingsgrens van 593 euro. Die 414 is de maximumhuurprijs voor huurtoeslag onder de 23 jaar, en boven de 23 wordt de toeslag vanaf 593 euro verlaagd.
Veel studentenwoningen komen sowieso niet in aanmerking voor huurtoeslag, maar DUWO hanteert de bedragen wel als richtlijn. ‘In sommige gevallen proberen we er ook ruim onder te zitten, maar we hebben ook veel monumentale panden, met hoge onderhoudskosten.’
DUWO is positief over de prestatieafspraken. ‘We willen graag bouwen, maar dat kunnen we niet alleen. We zijn afhankelijk van locaties, die we vaak onder de marktprijs moeten kunnen kopen. Het is geen rocket science: als wij 414 euro huur vragen, keer twaalf maanden, keer vijftig jaar, dan kan een aanbieder met een huurprijs van 650 euro anderhalf keer zoveel betalen voor de grond.
De gemeente kan helpen met eigen grond, net als de universiteit.’ Ook met de universiteit heeft de gemeente dit jaar een samenwerkingsovereenkomst gesloten om het aantal studentenwoningen uit te bereiden. ‘Verder kan de gemeente wat betekenen op het gebied van bestemmingsplannen.’
De prestatieafspraken benadrukken dat het gaat om gezamenlijke verantwoordelijkheden. Mul: ‘Er zit geen boeteclausule op, maar we kunnen elkaar er wel op aanspreken. En de buitenwereld weet er nu ook van.’