Dit staat in een Kamerbrief van minister Jet Bussemaker van Onderwijs, over een wetvoorstel dat de namen ‘universiteit’ en ‘hogeschool’ wettelijk moet beschermen.
In het wetsvoorstel staat onder andere dat instellingen het ‘maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef van de studenten’ moeten bevorderen. De Kamer debatteerde over hoe deze regel moet worden uitgevoerd. Bussemaker wil een adviescommissie vormen, die beoordeelt of de instelling inderdaad de wet overtreedt.
Zo mag een instelling niet discrimineren, en niet aanzetten tot jihad. ‘Van een inbreuk is sprake als een (vertegenwoordiger van die) instelling discriminatoire uitingen doet die vanuit de context ook niet te rechtvaardigen zijn,’ schrijft Bussemaker, ‘of andere, zeer extreme uitingen doet, zoals het oproepen tot de gewapende jihad, en de instelling van deze uitingen geen afstand neemt’.
De aanleiding voor het wetsvoorstel waren de uitspraken van de rector van de Islamitische Universiteit, Ahmet Akgündüz, in 2015. Hij noemde Koerden ‘honden’, en haalde uit naar homo’s, joden en Armeniërs.
De Kamer wilde niet dat deze instelling zich een universiteit zou mogen noemen, maar de naam universiteit is in Nederland niet wettelijk beschermd. Met deze wijziging wil Bussemaker dat veranderen.
Daarnaast wil de minister voorkomen dat studenten misleid worden door instellingen die zichzelf wel een universiteit of hogeschool noemen, maar geen geaccrediteerde opleidingen aanbieden. Dit zijn bijvoorbeeld zogenaamde ‘diploma mills’, vaak buitenlandse instellingen die tegen betaling een diploma opsturen. Maar ook instellingen die de suggestie werken een NVAO-accreditatie te hebben, terwijl dit niet het geval is.
In een in 2016 verschenen rapport van het ministerie staat dat vooral ‘Arabischtalige universiteiten’ en instellingen in de financiële sector hier schuldig aan zijn. Ook opleidingen in alternatieve geneeswijzen, coaching en spiritualiteit maken zijn volgens het rapport relatief vaak misleidend.
De wetswijziging maakt uitzonderingen voor instellingen met ‘ludieke’ namen, zoals de Kleuteruniversiteit en de Hondenhogeschool. De Universiteit van Nederland mag ook zijn naam behouden, net zoals volksuniversiteiten en –hogescholen, ‘omdat zij geen graden in het vooruitzicht stellen en gevestigde instituten zijn die deze naam al lang dragen.’ AK