Een drietal satellieten die samen zwaartekrachtgolven detecteren, een supermagneet die dertig procent sterker is dan de sterkste die er al is, een multifunctioneel onderzoeksschip, en een data-infrastructuur voor Nederlandse teksten: de agenda van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen voor grootschalige onderzoeksfaciliteiten is een verlanglijstje met prachtig wetenschappelijk speelgoed.
Dat speelgoed bestaat nog niet: de Koninklijke Nederlandse Akademie der Wetenschappen nodigde wetenschappers uit om ‘hardop te dromen’ over wat voor voorzieningen ze zouden willen. Een commissie van hen, onder leiding van de Leidse sterrenkundige Ewine van Dishoeck, kwam met een selectie van de dertien meest begeerlijke voorstellen.
Dat betekent niet dat die voorzieningen er ook alle dertien gaan komen. Alles bij elkaar zouden ze 1,9 miljard kosten, en dan is die zwaartekrachtgolvensatelliet nog niet eens van Nederland, maar hebben we alleen onze bijdrage in de Europese hoed gegooid. ‘Het budget dat (wetenschaps-subsidieerder) NWO momenteel beschikbaar heeft voor grootschalige onderzoeksfaciliteiten is te gering om zelfs maar een klein deel van de dromen te realiseren’, geven Van Dishoeck en co aan. Het budget daarvoor moet dus omhoog, en er moet nog meer internationale samenwerking tussen wetenschappers komen.
BB