Professor Olaf Kaper, u doet ook onderzoek naar Toetanchamon. Wat is er met dat masker gebeurd?

‘Medewerkers van het Egyptisch Museum in Caïro moesten een lamp vervangen in de vitrine van het masker van Toetanchamon, toen zijn baard afbrak. De paniek sloeg toe, dus ze pakten een tube epoxylijm en hebben hem er snel weer opgeplakt. Vervolgens hebben ze het stilgehouden.’

Tot iemand het ontdekte…

‘Een kwestie van tijd. Ik heb het met mijn eigen ogen gezien en het was werkelijk verschrikkelijk. Je zag de klodder lijm duidelijk zitten tussen de baard en de kin, en tot overmaat van ramp hadden ze hem er ook nog eens scheef opgeplakt. Heel klungelig. De symmetrie van het masker is erg belangrijk, dus de scheve baard was meteen een doorn in het oog. Toeristen merken zoiets misschien niet op, maar kenners zagen het in een oogopslag.’

Gebeuren dit soort dingen vaker?

‘Toen het masker gevonden werd zat de baard er nog aan, maar die brak al vrij snel af. De eerste vijftien jaar werd het masker dan ook zonder baard tentoongesteld. Dan ziet de farao er jonger uit, als de jong overleden boy-king. In de jaren ’40 werd de baard weer vastgezet. Waarschijnlijk was dat al op provisorische wijze, dus dat hij afbrak, kon op zich een keer gebeuren. De ophef gaat ook niet om het ongeluk, maar om de nasleep. Ze waren vermoedelijk bezorgd dat het masker een tijd uit de zaal moest verdwijnen, dus hielden ze hun mond.’

Toen het uitkwam belden ze Christian Eckmann?

‘Ja, hij had al eerder een aantal bronzen beelden van hetzelfde museum spectaculair gerestaureerd. Dit voorjaar heeft hij de baard gerepareerd, het masker helemaal schoongemaakt en het in detail kunnen bestuderen.

'Het was voor het eerst dat iemand ook de binnenkant kon bekijken. Eckmann ontdekte dat het masker van minimaal tien gouden platen gemaakt is, en heeft de constructie uitgebreid beschreven. Nog belangrijker: volgens een theorie was het masker eigenlijk voor Nefertiti gemaakt, en heeft het gezicht pas later een andere vorm gekregen. Eckmann heeft aangetoond dat het masker niet veranderd kan zijn. Dat is technisch onmogelijk.’

Wat betekent dat voor uw onderzoek?

‘Ik houd mij bezig met textielvondsten uit het graf en de kleding die de mummie aanhad. Ons beeld van Toetanchamon is grotendeels door het masker bepaald. Ik ben dus erg blij dat het masker inderdaad voor hem bedoeld was. Het idee dat het voor een ander gemaakt was, was tamelijk verontrustend.’ PM

Lezing Christian Eckmann

Rijksmuseum van Oudheden

Zo 19 juni, 16 u.

Entree €5 (studenten mogen gratis na aanmelding)