Nieuws
Geen grote leenstelseldip
Het leenstelsel zorgt er niet voor dat universiteiten een stuk minder studenten trekken.
donderdag 18 februari 2016

Dat schrijft minister Jet Bussemaker van Onderwijs aan de Tweede Kamer. De angst dat het studievoorschot de drempel naar het hoger onderwijs sterk verhoogt, is dan ook niet terecht.

Het aantal eerstejaars universitaire bachelorstudenten is met bijna een procent gedaald, blijkt uit cijfers van de Dienst Uitvoering Onderwijs en een analyse van de vereniging van universiteiten (VSNU). In het collegejaar 2015-2016 begonnen 43.876 eerstejaars aan hun studie. Dat is 0,9 procent minder dan het collegejaar daarvoor.

Er zijn minder vwo- en gymnasiumleerlingen gaan studeren. Maar het percentage scholieren dat besluit om direct door te stromen naar de universiteit bleek de afgelopen jaren juist opvallend hoog. Waarschijnlijk waren dat studenten die binnen wilden zijn voor de afschaffing van de basisbeurs per september 2015, stelt de VSNU.

Het totaal aantal studenten in het wetenschappelijk onderwijs is wel toegenomen. Er staan 258.054 studenten ingeschreven: meer dan ooit. De groei is het gevolg van een fors toegenomen instroom van internationale studenten. Dat aantal steeg met bijna een vijfde ten opzichte van 2014-2015. Het zijn vooral Duitse en Chinese studenten die voor Nederland kiezen. Italianen, Grieken en Britten maken de top vijf vol.

In het hbo is er wel sprake van een flinke dip. In totaal schreven 93.918 studenten zich in voor het eerste jaar van een hbo-opleiding, dat is 8,3 procent minder dan vorig collegejaar.

Ook hier schrikt de minister niet van. Volgens Bussemaker veroorzaakt ‘mogelijke tijdelijke terughoudendheid als gevolg van het leenstelsel’ slechts een derde deel van deze daling.

De rest is het gevolg van een ‘boeggolfeffect’. Veel scholieren kozen er in 2014-2015 voor om nog te profiteren van de basisbeurs. Ze gingen niet een jaar reizen of werken, maar gelijk studeren. Nu zijn de cijfers weer aan het normaliseren, aldus de minister.

Ook het effect van het leenstelsel op het buitenland lijkt mee te vallen. In Vlaanderen werd gevreesd voor een golf aan Nederlandse studenten na afschaffing van de basisbeurs. Het collegegeld is lager in België, en Nederlandse studenten kunnen er studies volgen waar ze in eigen land voor zijn uitgeloot. Daar kwam vorig jaar nog een nieuwe financiële prikkel bij.

De Vlaamse universiteiten maakten zich dan ook zorgen over overvolle collegezalen volgepropt met kaaskoppen. Hilde Crevits, de Vlaamse minister van Onderwijs, had er vorig jaar echter vertrouwen in dat het met die extra toestroom wel mee zou vallen. Ze lijkt gelijk te krijgen, aldus het Belgische VRT Nieuws. In 2015-2016 schreven 2060 Nederlandse studenten zich voor het eerst in aan een Vlaamse hogeschool of universiteit. Dat is 142 studenten meer dan vorig collegejaar en komt neer op 4,3 procent van het totaal aantal inschrijvingen. VB