Wat gaan jullie precies onderzoeken?

‘We willen onderzoeken in hoeverre kinderen Zwarte Piet met mensen met een donkere huidskleur associëren, en in hoeverre ze Zwarte Piet als fantasiefiguur zien. Een van de vele argumenten in het Zwarte Pietendebat is dat de stereotypen rondom Zwarte Piet – dat Pieten knechten zijn, dommer zijn en gekker zijn – bij kinderen over zouden slaan op hun mening over mensen met een donkere huidskleur. Maar dat is nog nooit wetenschappelijk onderzocht.’

Hoe gaan jullie dat onderzoeken?

‘We willen tweehonderd kinderen een aantal taken geven waaruit we impliciet op kunnen maken hoe ze Zwarte Piet zien. De kinderen geloven nog in Sinterklaas en Zwarte Piet, dus we kunnen ze daar niet direct naar vragen. Daarom geven we ze bijvoorbeeld kaartjes, met daarop Piet of andere mensen. Vervolgens vragen we ze om de kaartjes zo te sorteren, dat er groepjes met figuren ontstaan die volgens de kinderen bij elkaar horen. Ook werken we met kaarten waar woorden als ‘aardig’, ‘behulpzaam’ of ‘dom’ op staan, die we voorlezen. Vervolgens kunnen we zien aan wie ze deze eigenschappen toekennen. We hebben de taakjes uitgeprobeerd met mijn dochter van zeven en mijn nichtje van vier. Toen kwamen we erachter dat kinderen van vier nog net iets te jong zijn voor deze taakjes.’

Wordt het beeld dat kinderen van Zwarte Piet hebben niet sterk door de ouders bepaald?

‘Dat zal ongetwijfeld meespelen. Daarom vragen we de ouders ook naar hun mening over Zwarte Piet. We vinden het ook belangrijk dat het onderzoek plaatsvindt voor de intocht, zodat de kinderen niet middenin het feest staan. Het onderzoek is daarom eigenlijk in een week tijd uit de grond gestampt. Ik vond dit al tien jaar lang interessant, en toen het seizoen dit jaar weer begon bedachten we ineens dat het er nu maar eens van moest komen.’

Wordt dit een doorbraak in het Pietdebat?

‘Absoluut niet, en dat is ook niet ons doel. We doen onderzoek naar slechts een van de vele argumenten. Wat de uitkomsten van ons onderzoek ook zijn, de andere argumenten blijven gewoon bestaan. De discussie over Zwarte Piet is erg heftig, en er komen sterke emoties bij kijken. Het was dan ook fijn dat zoveel ouders hun kinderen aanmeldden en dat we zulke leuke reacties krijgen. Ouders zeiden: "Wat goed dat er nu eens gekeken wordt naar de kinderen." Ook ontvingen we vanuit het hele land scripties over Zwarte Piet. We hebben al 150 deelnemers, maar zijn nu nog hard op zoek naar vijftig kinderen van vijf, zes of zeven jaar oud.’

Heeft u nog plannen voor vervolgonderzoek?

‘We vinden het wel heel leuk en interessant, maar er is eigenlijk geen tijd en budget voor. Maar wie weet.’

PM