Studentenleven
We moeten niet doemdenken
Petra Meijer
woensdag 3 juni 2015
© Taco van der Eb

Zie ook het artikel: Koop! En verbeter de wereld.

Zoveel moeite voor zes tomaten

‘Ik probeer me bewust te zijn van wat ik in mijn lichaam stop’, zegt Aurora de Leeuw (21, rechten en wijsbegeerte). ‘Ik maak veel dingen zelf, zodat ik weet wat erin gaat. Ik eet niets uit potten en ook geen kant-en-klare sauzen. Als je zelf appelmoes maakt, is suiker bijvoorbeeld helemaal niet nodig. Hetzelfde geldt voor zelfgemaakte ijsthee met rozemarijn. Dat drink ik liever dan frisdrank. Ik maak ook zelf jam, brood, sojamelk en pizzadeeg, en mijn eigen yoghurt van houdbare melk en yoghurtculturen die ik op het internet bestel. Bewust eten draait vooral om het gevoel. Ik voel me fijner als ik een sneetje van mijn eigen brood pak, of eigen yoghurt uit de koelkast haal.’

Ze wijst vanuit het raam naar haar twee kippen. ‘Kijk dan hoe schattig, ze graven zichzelf in.’ Elke dag vindt ze twee verse eieren in het kippenhok. ‘Waarschijnlijk is het goedkoper om eieren in de supermarkt te kopen, maar deze zijn veel lekkerder. De dooiers vallen niet uit elkaar als je ze bakt. Bovendien had ik nooit gedacht dat ik van kippen zou houden, maar ik ben ze echt leuk gaan vinden.’

Hoewel De Leeuw midden in het centrum van Leiden woont, heeft ze er een moestuin vol biologische kruiden, sla, tomaten en courgette. Tenminste, als de kippen ze niet opeten. ‘Groenten uit eigen tuin zien er heel anders uit dan in de winkel, maar smaken hetzelfde of zelfs beter. Ze zijn niet bespoten en ik probeer mezelf wijs te maken dat ik dat ook merk in mijn energielevel, maar dat weet ik eigenlijk niet zeker.’

Ze doet niet mee aan de anti-glutenhype. ‘Ik kies bewust, maar ontzeg mezelf niets. Ik gebruik gewoon tarwe voor mijn broden. Amandelmeel is leuk voor een keertje, maar verder veel te duur.’ Ook eet ze niet enkel biologisch. ‘Het wel leerzaam om zelf groenten te kweken. Je ziet hoeveel moeite er nodig is voor zes tomaten. Ik vind het ook niet erg om iets meer te betalen voor biologische producten, maar soms zijn de verschillen echt te groot, bijvoorbeeld als een biologische komkommer anderhalve euro kost, in plaats van vijftig cent. ’

Dat De Leeuw over duurzaamheid na ging denken, begon bij haar sieradenbedrijfje Le Lion. ‘Ik vond het leuk om met sieraden bezig te zijn en had een bijbaantje nodig. Toen duurzaamheid een trend werd, startte ik Le Lion Goes Green. Het paste goed bij mijn doelgroep, terwijl er maar simpele aanpassingen nodig waren om mijn bedrijf duurzaam te maken. Facturen stuur ik niet meer op papier, ik scheid mijn afval en werk enkel met natuurlijke materialen, zoals halfedelstenen, zilver, hout, schelpen en gedroogde zaden.’

Het is een bepaalde levensstijl, zegt ze. ‘Ik ben anders en bewuster gaan eten, en doe sinds anderhalf jaar ook aan yoga. Ik ben echt niet zo heilig dat ik alleen maar sla eet. Ik neem ook heus wel eens een patatje, maar dan uit de oven - je vindt mij echt niet bij de snackbar. Mijn vriend is supernuchter en vindt salade voor konijnen. Soms zeg ik pas achteraf dat ik de pannenkoeken met sojamelk of volkorenmeel heb gemaakt. "Ik vertrouw het niet", zegt hij dan. "Volgens mij reguleer jij stiekem mijn eetgedrag." Als hij kookt, eet ik wel gewoon mee. Maar als hij pasta bolognese maakt en je ziet wat daar allemaal ingaat…’

Ze geeft toe dat het kunnen kiezen voor biologische producten een luxe is. ‘We kunnen niet met de hele wereldbevolking biologisch eten, dan zijn de biologische producten niet aan te slepen. Maar dat is voor mij geen reden om het niet te doen. We moeten niet doemdenken.’

Leren om stil te staan

‘Op de middelbare school had ik vaak hoofdpijn en was ik regelmatig moe. Ik ging naar caesartherapie, waar je aan je lichaamshouding werkt, en daar kwam naar voren dat mijn schouders erg verkrampt en gespannen waren. Zo kwam ik bij yoga uit’, vertelt Roos van Elteren (23, communicatiewetenschap) in de tuin van haar studentenhuis aan de Morsweg.

Aan het water doet ze een paar houdingen voor. ‘In eerste instantie dacht ik dat het misschien te zweverig zou zijn. Maar dat is bij mijn yogastudio helemaal niet het geval. Ik ga regelmatig naar poweryoga, dat is echt een uurtje zweten. Hatha yoga is meer traditioneel. Daarbij sta je langer in een bepaalde houding en kom je tot rust. Tijdens balansoefeningen let je alleen op je ademhaling. Je moet je concentreren en voorkomen dat je gedachten overal heen gaan. Dat vind ik een mooi symbool voor andere dingen in het leven: je valt snel om als je aan te veel dingen denkt.’

Volgens Van Elteren wordt yoga steeds hipper en raakt het langzaam het zweverige imago kwijt. ‘Toen ik net begon, liepen er bij mijn studio voornamelijk huismoeders rond. Nu wordt het steeds populairder, ook onder mannen en studenten. Vroeger heb ik op turnen en ballet gezeten, en yoga zou ook goed zijn om mijn lenigheid weer terug te krijgen en mijn spieren te rekken. Na twee of drie maanden kon ik inderdaad weer met mijn hoofd bij mijn knieën.

‘Bij yoga leerde ik om door mijn buik te ademen en te ontspannen. Ik praat heel snel en deed altijd alles gehaast. Als ik een boterham smeerde, dan deed ik dat met gespannen schouders. En als ik ergens naar toe fietste, dan reed ik op mijn hardst. Dat is natuurlijk helemaal niet nodig. Ik heb geleerd dat ik de tijd moet nemen en bij dingen stil moet staan. Als ik een week niet naar yoga ga, zit ik meteen minder lekker in mijn vel. Eigenlijk zou iedereen het eens twee of drie maanden moeten proberen. Als ik naar yoga ben geweest, zit ik vol energie en voel ik me wakker.’

Ze merkt dat ze niet alleen leniger, maar ook sterker wordt. ‘Ik merk het aan mijn arm- en buikspieren, vooral als ik hard mijn best gedaan heb. Soms doe ik ook wel eens minder goed mijn best en ga ik vooral voor de ontspanning hoor. De leraar duwt je dan soms nog een stukje door. Dat heb je dan even nodig, omdat je eigenlijk verder kunt dan je zelf dacht.’

Wie met yoga begint, gaat meestal ook gezonder leven. ‘Ik eet veel groente en gezonde dingen, dan voel ik me ook beter. Een andere bijkomstigheid is dat ik sinds yoga beter pijn kan verdragen. Als je in een ongemakkelijke houding staat moet je leren om je gedachten te verzetten. Als je alleen maar denkt "Dit kan niet", of "Dit ga ik nooit volhouden", dan ga je het ook niet volhouden. Als je rustig blijft, je door de pijn heen zet en het loslaat, dan gaat het best.’

Liever boeren betalen dan Ekoplaza

‘Eco-chic is zeker hip, vooral onder de "groene yup" of "yup 2.0"’, zegt Nelleke Hijmans (22, internationale betrekkingen). Ze schetst het beeld. ‘Doppers, gluten- en zuivelvrij eten en drinken, vintage spullen, moestuintjes.’

Ze had dan ook grote plannen om in samenwerking met Kromkommer – dat verspilling tegengaat door gek uitziende groenten in soep te verwerken – een pop-up juicebar in Leiden op te zetten. ‘Gewoon aan het eind van de Haarlemmerstraat. Ik drink bijvoorbeeld graag kokossap, maar moest er in Amsterdam zeven euro voor betalen. De nadruk ligt dan vooral op de "chic" van eco-chic. Dat is absoluut niet nodig. In Den Haag betaal ik op de markt twee euro.’ Nu ze een jaar in Venetië gaat studeren, staan de plannen tijdelijk in de ijskast.

Hijmans vindt het vooral grappig hoe de dingen haar liefhebberijen onderdeel van een hype werden. ‘Ik heb vijfenzestigplus-hobby’s en maak elke dag sap met een slowjuicer. Ik scheid plastic en heb een moestuinbak van een vierkante meter, met kapucijners en bietjes. Ik bak ontbijtmuffins en maak mijn eigen pindakaas. Eens per week doe ik boodschappen, het liefst op de Rotterdamse oogstmarkt aan de hand van een weekmenu, zodat ik niets weg hoef te gooien. Alle producten daar zijn biologisch, onverpakt en hebben minder dan veertig kilometer afgelegd. Vlees haal ik bij de Ekoplaza.’

Ze geeft toe dat dat duur is. ‘Maar vroeger gaven mensen een derde van hun salaris aan eten uit. Ik doe dat nu denk ik ook, en ga bijvoorbeeld niet meer zo vaak naar de kroeg. Het is ook logisch dat biologisch eten duurder is: de helft van de oogst mislukt omdat er geen bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Ik geef mijn geld liever aan de boeren op de markt dan aan de Ekoplaza, die in eerste instantie op winst uit is. Het is een gevoelsding.’

Hijmans gelooft in de kracht van eco-consumptie. ‘Het is niet alleen goed voor het milieu, maar ook rendabel, er is een markt voor mensen die goed willen doen.’ Toch zijn duurzame keuzes niet altijd even makkelijk. ‘Een plofkip is bijvoorbeeld duurzamer dan een biologische. Maar die geeft je een beter gevoel en smaakt lekkerder. Ik eet wel drie dagen vegetarisch om het te compenseren. Ook het kweken van je eigen groente is misschien wel belastender voor het milieu dan grootscheeps vanuit Kenia laten invliegen. Maar het maakt je wel bewust over waar je eten vandaan komt. Als je over dat soort dingen gaat nadenken ben je er de hele dag mee bezig. Dat kun je niet van consumenten verwachten’, vindt ze. ‘Het is belangrijk dat er een goed keurmerk komt dat de huidige wildgroei kan vervangen. Alleen al voor chocolade zijn er drie verschillende.’

Of mensen naar een sapbar gaan uit ethische overwegingen of omdat ze geen zin hebben om zelf sap te maken, dat maakt haar niet zoveel uit. ‘Het is geen wedstrijd. Er is altijd wel iemand die het beter en duurzamer kan. Mijn vriend leeft nog bewuster. Hij heeft bijvoorbeeld een zelfvoorzienend boilersysteem.’ Toch zit er ook een negatieve kant aan de eco-hype. ‘Jumbo speelt daar bijvoorbeeld handig op in met hun "oerbrood". Daar is niets "oers" aan, maar we betalen er wel voor. Het is wel vervelend om het idee te hebben dat je een goede keuze maakt, terwijl dat eigenlijk niet het geval is. Kokosnoten van zeven euro bij een juicebar zijn natuurlijk niet lokaal gekweekt en dus ook niet erg duurzaam. Daar moet je eerlijk over zijn.’