Wetenschap
Alcoholisme, Biodiversiteit harken, Hete planeet
woensdag 26 november 2014

Alcoholisme

Van alcoholisme word je dom, vooral als je wat ouder wordt. Het maakt niet eens zoveel uit wanneer je verslaving begint: oude alcoholisten die al lang alcoholist zijn, scoren net zo slecht op cognitieve testjes als alcoholisten die pas later verslaafd raakten. Dat stellen onderzoekers van de Haagse GGZ-instelling Parnassia samen met de Leidse neuropsychologe Janice Sandjojo in International Psychogeriatrics.

De auteurs vergeleken 85 oudere alcoholisten, waarvan ongeveer een derde al sinds hun vijfentwintigste aan de drank was, en een derde pas sinds na hun 45ste verjaardag.

Die moesten een setje verschillende testjes doen, zoals een test waarbij ze punten met elkaar moesten verbinden. Ze scoorden een stuk slechter dan niet-alcolistische leeftijdsgenoten dat doen, maar dat is niet zo verrassend. Het was wel opmerkelijk dat de langetermijndrinkers niet slechter scoorden dan de recentere alcoholisten. Je zou zeggen dat 26 jaar zuipen slechter voor je is dan 7 jaar, op het eerste gezicht. Mogelijk zijn de jong-begonnen alcoholisten die slecht tegen drank konden al overleden of opgenomen, opperen de onderzoekers. Het kan ook zijn dat het brein steeds kwetsbaarder wordt voor alcohol naarmate je ouder wordt.

Biodiversiteit harken

Het in kaart brengen van de biodiversiteit in een regenwoud is een crime. Bijna alle plantjes en beestjes bevinden zich hoog in de boomtoppen, en ze zijn ook nog eens met heel erg veel. Zet een rookmachine onder een woudreus, en er vallen tientallen tot honderden soorten beesten uit. Bij de boom ernaast ook, maar dan zijn het andere soorten. Een groot gedeelte van die kevertjes, spinnetjes en plantjes is niet eens beschreven voor de wetenschap, en voor je het weet ben je maanden verder en heb je nog steeds maar twee bomen gedaan.

In het vakblad Ecological Indicators beschrijft een groep biologen, waaronder spinnenexpert Jeremy Miller van Naturalis, een vuistregel. Als je wat bladafval van de bodem bij elkaar veegt, en dan de blaadjes en beestjes die daarin zitten in kaart brengt met DNA-technologie – zogeheten metabarcoding – heb je een graadmeter voor de biodiversiteit in het bos op die plek. Het is niet hetzelfde, maar het is wel quick and dirty, en stukken goedkoper.

Hete planeet

In de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society beschrijft een internationaal team van sterrenkundigen, met Leidenaars Bas Nefs en Ignas Snellen, de ontdekking van een nieuwe exoplaneet. Het is de eerste exoplaneet die is gevonden met de Wide Field Camera, onderdeel van Britse telescoop in Hawaii. Hij heet WTS-1b en het is een zogeheten Hot Jupiter, wat betekent dat ‘ie heel groot is en heel heet, voor een planeet. Zulke planeten zijn oververtegenwoordigd tussen de bevestigde exoplaneten, omdat je juist zo’n hete Jupiter het makkelijkste vindt. Echt lijken op ‘onze’ Jupiter doet WTS-1b overigens niet: hij is vier keer zo zwaar, en anderhalf keer zo groot. De planeet draait elke drie en een halve dag om zijn moederster heen.

DOOR BART BRAUN