Columns & opinie
071-527....: Roze bril
Deze week sprak de Groningse hoogleraar Gert ter Horst in Leiden over de neurobiologie van liefde en liefdesverdriet.
woensdag 12 november 2014

Wat gebeurt er neurobiologisch gezien met mensen die verliefd zijn?

‘Ze zien alles door een roze bril. Als je ze in een MRI-scanner legt en plaatjes toont van degene op wie ze verliefd zijn, dan zien we dat de gebieden in de hersenen die betrokken zijn bij het beoordelingsvermogen negatief worden beïnvloed. Het beoordelingsvermogen gaat dus achteruit. Ook de gebieden die bij angst betrokken zijn reageren minder actief. Dat moet ook wel, want anders houd je iemand op meters afstand, in plaats van hem of haar te zoenen. Tot slot zien we nog veranderingen optreden in de hersengebieden die samenhangen met seksualiteit, beloning, en leren en geheugen.’

Verdwijnt die roze bril na verloop van tijd vanzelf?

‘Ja. Emotionele reacties kunnen we meten aan de hand van de pupildilatatie, de verwijding van de pupil. Als je die om de zoveel tijd bij verliefde mensen meet, dan zie je dat de roze bril na een maand of zeven verdwijnt.’

En wat gebeurt er in de hersenen als mensen liefdesverdriet hebben?

‘In vragenlijsten vroegen we mensen met liefdesverdriet naar hun stemming. Die uitkomsten bleken vervolgens te correleren met veranderingen in de hersenen op het gebied van emotionele en fysieke pijn.

‘We wilden al langere tijd onderzoeken hoe negatieve gevoelens in het brein gemanifesteerd worden. Daarvoor wilden we mensen die langdurige stress ervaren over de tijd onderzoeken. Je kunt denken aan iemand die zijn of haar partner verloren is. Maar dat is erg heftig. Je gaat niet iemand die zijn partner net verloren is in een MRI-scanner leggen en plaatjes van de overledene tonen. Een studente bedacht dat we onderzoek konden doen naar jonge mensen met liefdesverdriet. Zij ervaren ook langdurige stress.’

Liefdesverdriet is dus een serieus probleem, en niet even op te lossen met een grote bak Ben & Jerry’s?

‘Zeker niet. Vooral vrouwen ervaren sterke negatieve gevoelens: op de schaal waarmee we dat meten scoren ze gemiddeld 17, mensen met een depressie 20.’

Maar wat helpt dan wel?

‘Bij vrouwen helpt cognitieve therapie: er veel over praten. Dat is ook een natuurlijke reactie van vrouwen, het probleem is alleen vaak dat de omgeving geen zin heeft om het continu aan te horen. Mannen daarentegen praten moeilijker over hun gevoelens. Ik raad ze altijd aan om zo snel mogelijk een nieuwe vriendin te nemen.’

Hoe kom je aan proefpersonen met liefdesverdriet?

‘Bij vrouwen ging dat heel gemakkelijk. We hingen op de faculteit briefjes op waarin we vroegen naar mensen met liefdesverdriet. Diezelfde strategie werkte bij mannen totaal niet. Na drie weken flyeren hadden we één mannelijke proefpersoon. Vervolgens hebben we briefjes opgehangen waarin we mannen met een verbroken relatie vroegen zich te melden. Uit de vragenlijsten bleek vervolgens wel degelijk dat ze liefdesverdriet hadden.’

Zijn er nog andere verschillen tussen mannen en vrouwen met liefdesverdriet?

‘Bij vrouwen nemen de negatieve gevoelens na een breuk steeds verder af. Bij mannen zien we een omgekeerd effect. Na een breuk gaan ze naar hun vrienden, feesten, de kroeg in, maar na een paar maanden gaan ze de relatie missen.’ PM