DONDERDAG. ‘Ruim vijftien jaar geleden lag dit enorme grasveld, zeker acht voetbalvelden, vol met bloemen’ vertelt correspondente Lia van Bekhoven, ‘maar nu schamen de Britten zich voor het feit dat zij bij het overlijden van Diana hun verdriet zo de vrije loop hebben gelaten.’ Van Bekhoven neemt ons op een vroege donderdagochtend mee op een stadswandeling. Zij is onder andere werkzaam voor Elsevier, BNR Nieuwsradio en Nieuwsuur en woont al jaren in Londen. Midden in Hyde Park, met zicht op Kensington Palace vertelt ze ons over het paleis, waar destijds Diana woonde en wat momenteel het woonhuis is van de royals William, Kate en kleine George (en Harry in het tuinhuis).
‘Het paleis is in de zeventiende eeuw gebouwd door onze Nederlandse koning Willem III’, vertelt Van Bekhoven. Hij had astma en behoefte aan schone lucht. Het park, dat toen nog ver buiten het centrum lag, was de ideale plek voor een nieuw paleis. Ook nu nog ademen de Kensington Gardens rust uit, maar het is er tegelijkertijd bedrijvig. Er zijn veel joggers en mensen die hun allemaal identieke, kleine hondjes uitlaten. Verderop in het park vinden we de Albert Memorial. Van Bekhoven: ‘Dit foeilelijke monument heeft Queen Victoria laten bouwen na het overlijden van haar man Albert (1861). Ze was zo intens verdrietig dat ze de resterende veertig jaar van haar leven alleen nog maar zwart droeg.’
Na de wandeling gaan we met Van Bekhoven naar de Nederlandse ambassade, waar NRC-correspondente Titia Ketelaar ook aanschuift voor een gesprek. Beiden praten over het verschil tussen de Britse en de Nederlandse journalistiek. ‘Britse journalisten gaan zo ver, dat ze gerust in iemands vuilnisbak op zoek gaan naar informatie. In Nederland zijn ze veel beschaafder.’ Om dezelfde reden krijgen Britse journalisten nog weinig gedaan bij de Britse bevolking. ‘Het imago van de journalist is hier zo slecht dat het moeilijk is om mensen te vinden die mee willen werken aan onze reportages’, vertelt Ketelaar. Het afluisterschandaal van News of the World heeft de Britse journalistiek de das omgedaan. Waar Britse journalisten wel beter in zijn volgens de correspondentes? ‘Ze kleden zich in Engeland veel beter dan in Nederland!’
We bespreken ook de toekomst van het correspondentschap, voor sommigen van ons een droombaan. Hoewel er veel bezuinigd wordt en correspondenten duur zijn, is er nog hoop volgens Ketelaar. Als je via Google zoekt op ‘overzichtskaart Nederlandse correspondenten’ krijg je een mooi overzicht van gebieden waar journalisten werkzaam zijn. Zo kun je jouw plek vinden om iets nieuws bij te dragen.
VRIJDAG. De wekker gaat vroeg, na de vorige dag te hebben afgesloten met een borrel met journalistiekstudenten van de Brunel University. Vandaag staat de Polis Journalism Conference op het programma; een evenement georganiseerd door de London School of Economics. Op de conferentie, met onder andere sprekers van The Guardian, The Economist, Al-Jazeera en BBC, was journalistieke transparantie het overkoepelende thema. Journalisten zijn door de opkomst van social media steeds transparanter geworden in hun manier van werken. Ze leggen meer verantwoording af voor het geleverde werk. Vooral Snowden was een terugkerend onderwerp: was hij nu een verrader of een held? Het panel komt er niet uit.
Iets luchtiger is de lezing van twee druk kwebbelende journalistes van The Sunday Times, Eleanor Mills en Camilla Long, die een boekje opendoen over de bekendheden die ze tijdens hun carrière geïnterviewd hebben: Emma Watson, Scarlett Johansson en Boris Becker. ‘Dé tip voor een goed interview is om de neiging om ongemakkelijke stiltes op te vullen te onderdrukken. Laat dat maar aan de ander over: je zult zien dat die dan zijn mond voorbij praat. Wij hebben op deze manier al veel onthullende uitspraken los weten te peuteren.’ Long ontdekte zo bijvoorbeeld de schaduwkant van het succesvolle leven van Psy, de springende zanger van Gangnam Style. Hij vertelde haar openlijk over zijn drankprobleem: ‘If I’m happy, I’m drinking, if I’m sad, I’m drinking. If it’s raining, I’m drinking, if it’s sunny, I’m drinking, if it’s hot, I’m drinking, if it’s cold, I’m drinking’.
Nog een tip: beschrijf in welke toestand je de geïnterviewde aantreft. De context zegt vaak nog meer over de geïnterviewde dan een quote, aldus Long, die haar artikel over Playboy-oprichter Hugh Hefner als voorbeeld gaf. ‘They warned me he was old. But my God, nobody told me Hugh Hefner could barely get up. On a low chair in the yellow gloaming of his oak-panelled study, Hefner, 84, is staring intently at the ceiling, and not in a good way. ‘Aaaah’, he groans loudly.’ Dat hadden we toch niet willen missen.
Na afloop van de conferentie bezochten we de BBC: de Britse omroep waar maar liefst zesduizend mensen werkzaam zijn. Het was een gigantisch gebouw, met een nieuwsredactie die vele malen groter is dan de NOS en waar oneindig veel computers stonden en mensen rondkrioelden. In dezelfde ruimte staan de nieuwsstudio en de weerstudio waar voortdurend uitzendingen worden gemaakt. Het is niet voor te stellen hoe deze ruimte eruit moet zien tijdens een grote nieuwsgebeurtenis.
Met vijfentwintig studenten en drie docenten staren we naar schoenen, een bak met grind, bananen, triangels, toeters en bellen. Het lijkt een vreemde uitzet op de zwarte markt, maar al deze goederen blijken professionele radio tools te zijn, althans in Engeland.
Ze zijn nodig voor de achtergrondgeluiden van een BBC radiohoorspel. Tijdens ons bezoek was er een repetitie van het boek The Hitchhiker’s Guide To The Galaxy voor BBC Radio 4 bezig. Het radioprogramma werd opgenomen in een theaterzaal en de stemacteurs en actrices waren keurig in kostuum gekleed. Zij beeldden hun rol uit, voor zover hun staande microfoons dit toelieten, en dat terwijl alleen de audio werd opgenomen. ‘Zelfs de kleinste geluidjes en details worden meegenomen in de opnames, om zo de beleving van het verhaal completer te maken’, legt de tourleider aan ons uit.
Toch opvallend: halverwege de jaren tachtig is de hoorspelredactie bij de Nederlandse radio opgeheven, maar in Groot-Brittannië is deze radionostalgie nog springlevend. Wie weet wordt het hoorspel ook bij ons ooit weer hip.
Hoewel in Londen de journalistiek bloeit en inspireert, bevindt de branche zich ook hier in zwaar weer. Journalisten moeten zichzelf steeds meer onderscheiden.
Er zijn minder vaste banen en steeds meer journalisten. Media moeten creatief zijn en tegelijkertijd proberen toch winstgevend te zijn. We zijn in de Engelse hoofdstad op dé hotspots van de Britse journalistiek geweest, hebben veel nieuwe dingen gehoord, inspiratie opgedaan en zien de toekomst rooskleurig tegemoet. Hopelijk mét een droombaan!
Luister naar het radioverslag van Joost de Kleuver, Gert-Jan Verstegen en Maarten van Ast.
En lees het blog van Martine Braam, Harriot Voncken en Alieke Hoogenboomover Portobello Road.
Cindy Huijgen, Ruben van Vliet, Liza Sie, Eva van Barneveld, Jennie Barbier, Loes van Niekerk, Alieke Hoogenboom, Harriot Voncken, Martine Braam, Daan Jongen, Myrthe Prins, Tessa Moolenaar, Eline van den Hout, Marloes Zandbergen, Marjanne Slagter, Daan Kuys, Kelly van Alphen, Marit Oosters, Marloe van der Schrier, Dieneke Boer, Phebe Tempelaars en Liza Karsemeijer.