‘Wie in deze zaal overweegt zich permanent op Mars te vestigen?’ vraagt Bas Lansdorp, directeur en een van de oprichters van Mars One, aan de ongeveer tachtig man in de Lorentzzaal van de faculteit Rechten.
Eén vinger gaat de lucht in. Marie-Louise de Kruijff, student politicologie en universiteitsraadslid voor de LVS ziet het wel zitten. ‘Het lijkt me ontzettend gaaf om mee te maken hoe er een nieuwe gemeenschap ontstaat.’ Ze kijkt al veel verder de toekomst in. ‘Op termijn krijg je een nieuwe menselijke soort. Hoe zou die zich ontwikkelen? Misschien herhaalt de geschiedenis zich wel en krijgen we Marsoorlogen.’ Ingeschreven voor de selectie heeft ze zich niet. ‘Misschien doe ik dat wel bij een nieuwe ronde.’
Lansdorp was vorige week donderdag uitgenodigd door het International Institute of Air and Space Law van de Universiteit Leiden om te vertellen over het plan om een permanente kolonie op Mars te vestigen.
‘Waarom willen we dit? De mens is een geboren ontdekkingsreiziger. Als deze missie mislukt, dan zullen anderen wel slagen. Mensen gaan naar Mars, dat is zeker. We willen altijd zien wat er achter de horizon ligt, net zoals ontdekkingsreizigers als Columbus in kleine houten bootjes de oceaan op gingen. Dit is niet veel extremer, en heeft nog het voordeel dat wij precies weten waar we naar toe gaan. Natuurlijk krijgen de astronauten moeilijke momenten in een kleine capsule en later op de planeet zelf. Maar het grootste deel van de tijd hebben ze een enorme smile op hun gezicht. Because they are living their dream.’
Lansdorp legt uit wat er moet gebeuren voordat de eerste bemande missie in 2024 vertrekt. Eerst komt er een satelliet om de baan van de planeet om 24/7 communicatie tussen Mars en de aarde mogelijk te maken. Na de lancering van een tweede satelliet, volgt een Marsrover die de juiste plek voor de kolonie moet vinden en goederen kan vervoeren. Dan volgt nog een ruimtevaartuig vol materiaal. Als dat allemaal in orde is, kan Mars One de eerste vier kolonisten sturen.
De organisatie wil de missie financieren door een televisieprogramma rond de selectie van de bemanning en de kolonisatie te maken. ‘Dit is zo’n belangwekkend iets. Dit gaat wereldwijd miljarden kijkers trekken.’ Ook probeert Mars One geld los te krijgen bij multimiljardairs als de Mexicaan Carlos Slim. ‘Misschien heet de kolonie straks wel Slimcity of Gatesville.’
Maar wellicht willen de kolonisten vanwege de privacy het beeld op zwart, zegt iemand in de zaal. ‘Dan gaan de camera’s uit. Zij hebben de macht.’ Onmiddellijk komt er een spervuur van vervolgvragen. Wat als bijvoorbeeld financier Slim dan vervolgens de geldkraan dichtdraait? Wie zorgt er dan voor het vervolg van de missie zodat de kolonisten kunnen overleven?’ Lansdorp kan niet onmiddellijk een antwoord op al deze vragen geven.
Tanja Masson-Zwaan, universitair hoofddocent ruimtevaartrecht in Leiden en juridisch adviseur van Mars One, schetst het juridische kader van de missie. Het blijkt dat er internationaal al de nodige verdragen zijn gesloten over de ruimte, de maan en andere hemellichamen. In principe mag iedereen volgens die verdragen een kolonie stichten op bijvoorbeeld Mars. Ook is vastgelegd dat een staat of een bedrijf niet een hemellichaam kan claimen of in bezit nemen. ‘Je mag ook geen stukjes Mars verkopen.’
Lansdorp: ‘We gaan er straks echt geen Nederlandse vlag planten. Dit is een missie voor de hele mensheid.’
Het milieu van de planeet mag niet worden aangetast. Terravorming is dan ook verboden en dat is een probleem voor de Marsbewoners.
En wat gebeurt er als er iets misgaat, bijvoorbeeld een botsing met satellieten of een crash op Moskou of Beijing? ‘Mars One is een Nederlands stichting, dat brengt verantwoordelijkheden met zich mee voor onze overheid. Maar bij schade komt de rekening terecht bij de zogeheten launching state, het land dat de verantwoordelijkheid draagt voor het lanceren van de raketten. En hoogstwaarschijnlijk wordt dat de VS.’
Als de astronauten eenmaal op Mars zijn en de vestiging groeit dan gaan de kolonisten op termijn hun eigen wetten maken, aldus Masson-Zwaan. ‘Dat kan ook niet anders. We kunnen moeilijk een politieruimtevaartuig sturen om hen onze wetten op te leggen.’