Wetenschap
LUMC trekt twee artikelen terug
Het Leids Universitair Medisch Centrum trekt nog twee publicaties terug van de vorig jaar op fraude betrapte reumatologe. Vorig jaar bleek dat de inmiddels ontslagen werknemer ’s nachts het laboratorium in sloop om onderzoeks­gegevens te vervalsen.
Esha Metiary
donderdag 30 januari 2014
© Schot

De fraude kwam in de zomer van 2013 aan het licht toen medewerkers onraad roken. De positieve onderzoeksuitslagen bleken namelijk niet reproduceerbaar te zijn. De reumatologe had in 2010 een artikel gepubliceerd waarin gesteld werd dat bepaalde antilichaampjes een belangrijke rol speelde bij reuma.

Dit had ze ‘bewezen’ met een door haar ontwikkelde test waarmee de aanwezigheid van antistoffen bij reumapatiënten kon worden aangetoond.

In eerste instantie waren de uitslagen van de test gunstig, maar de test bleek later niet of nauwelijks meer te werken bij nieuwe patiënten. Dit loste de reumatologe op door buiten kantooruren het laboratorium binnen te sluipen en daar negatieve bloedmonsters positief te maken door er muizenantistoffen aan toe te voegen.

Toen andere medewerkers er niet in slaagden om dezelfde positieve onderzoeksresultaten te behalen, sloeg het afdelingshoofd alarm en liet een onderzoek instellen. Via een controle van de toegangspas van de reumatologe werd ontdekt dat de vrouw ’s nachts aanwezig was. Om de vermoede fraude te bevestigen, werden verborgen camera’s geïnstalleerd.

Na hiermee te zijn geconfronteerd gaf de vrouw begin juni toe gefraudeerd te hebben.

Er zijn toen onmiddellijk al twee publicaties teruggetrokken. Het rapport over het onderzoek naar de fraude is nu afgerond.

Het onderzoeksrapport stelt dat alle publicaties waarbij ook maar gedeeltelijk gebruik is gemaakt van de test ontwikkeld door de reumatologe ondeugdelijk zijn. Daarnaast benadrukt het rapport dat de reumapatiënten die destijds hebben meegedaan aan het klinische onderzoek geen gevaar hebben gelopen.

De vrouw heeft ook meegewerkt aan een onderzoek op het gebied van sclerodermie, een subspecialisme van reumatologie dat zich richt op verhardingen van bindweefsel. Aangezien de onderzoeker daarbij geen beschikking had over de onderzoeksdata, wordt daar de kans op fraude door de commissie 'nihil geacht' en volgen er geen verdere acties.

Uit het rapport, dat deze week openbaar gemaakt werd, blijkt ook dat de reumatologe alleen heeft gehandeld.

Ze heeft echter met haar fraude ook twee promovendi gedupeerd, die medeauteur van de teruggetrokken publicaties zijn. Zij krijgen van de universiteit extra tijd en begeleiding om hun promotietraject toch tot een goed einde te brengen.