Socioloog Michel Scholte, jij komt ook spreken. Waar ga jij het over hebben?
‘Over het berekenen en verbeteren van de echte prijs van producten, en het zichtbaar maken van verborgen kosten als CO2-uitstoot, waterverbruik of verlies van biodiversiteit. Zo kunnen bedrijven hun producten verbeteren, en consumenten betere keuzes maken.’
Je werkt voor True Price, wat is dat precies?
‘Een sociale onderneming die de echte kostprijs van producten berekent, en het echte rendement van portfolio’s. Zo kunnen we de sociale en ecologische kosten zichtbaar maken. Volgend jaar gaan we dat voor het eerst laten zien, met een reep van Tony’s Chocolonely.’
Wat zou een chocoladereep dan ècht moeten kosten, als je alle kosten die hij met zich meebrengt ook echt betaalt in de winkel?
‘Dat houden we nog heel even onder ons, maar de technologie hebben we wel. Die methode maken we volgend jaar openbaar.’
Maar hoe zet je alles om in geld? De kosten die alcohol met zich meebrengt door verkeersdoden en volksgezondheid kan je uitrekenen, maar hoeveel zijn kapot gezopen IQ-puntjes waard?
‘Dat laatste zit nu nog niet in onze prijsberekeningen, maar voor bijvoorbeeld CO2-uitstoot en onderbetaling bestaan standaarden en overeenstemmingen over hoe je moet rekenen.’
Wat zijn nou de producten waar we als maatschappij het meeste op toeleggen, omdat de echte kosten en de winkelprijs ver uit elkaar liggen?
‘Onze eerste studies laten zien dat het eigenlijk wel meevalt. Voor veel sectoren worden de producten niet eens zoveel duurder. Voor een kop koffie scheelt het bijvoorbeeld maar een zeer klein bedrag. Bij andere is het meer, maar het gaat niet om onoverbrugbare zaken.’
Het probleem dat niet alle kosten in de winkelprijs zitten, werd al in de jaren ’20 beschreven door econoom Arthur Pigou. Hij pleitte ervoor om dat met belastingen recht te zetten, maar jij werkt juist met bedrijven.
‘Wij werken met drie ministeries. De overheid ziet haar rol vooral als begeleider, die de partijen bij elkaar brengt. Wij werken bijvoorbeeld met DSM en AkzoNobel.’
En? Maakt Akzo haar plastics nu duurder dankzij jullie?
‘Nee! Het is geen proces waarbij we de economie op slot willen gooien door iedereen meer te laten betalen. We werken aan de innovatiekant, om uitstoot en vervuiling te voorkomen. We willen bedrijven juist laten zien dat transparantie over echte prijzen ook in hun eigen belang is, zodat ze daarmee risico’s en dus kosten kunnen besparen. Investeren in het voorkomen van olierampen is bijvoorbeeld veel goedkoper dan het opruimen van olie.’
Je hebt eerder de Studentenhaver-Festivals georganiseerd, om studenten bij sociale thema’s te betrekken. Lukt dat ook met zoiets abstracts als een True Price?
‘Ja, heel goed zelfs. Het spreekt aan, omdat het een constructieve manier is om met grote vraagstukken om te gaan. Iedereen snapt het, en je kan het heel concreet maken in je dagelijkse bestedingen.’ BB
Meelfabriek
vrijdag 22 november, 13.00-22.00
toegang € 75 (€ 25 voor studenten)