Het instituut, gespecialiseerd in Zuidoost-Azië en de Caraïben, is van de Koninklijke Nederlandse Akademie van de Wetenschappen (KNAW). De Akademie wilde het KITLV sterk inkrimpen en naar Amsterdam verhuizen om daar haar geesteswetenschappeninstituten te clusteren. In Leiden stak een storm van protest op. De decanen van Rechten, Sociale Wetenschappen, Geesteswetenschappen en Archeologie stuurden in november 2012 een brief naar het college van bestuur waarin ze de verhuizing ‘een dramatisch verlies’ voor de Leidse academische gemeenschap noemden.
Het college deelde deze visie en begon onderhandelingen met de KNAW over behoud van het instituut. En met succes blijkt nu. De bibliotheek van het instituut wordt in beheer overgenomen door de UB, al moet daar nog wel een overeenkomst over worden gesloten met de Vereniging KITLV. Het onderzoeksinstituut blijft van de KNAW, maar wordt gekoppeld aan de faculteit Geesteswetenschappen.
KITLV-directeur Gert Oostindie heeft gemengde gevoelens over het akkoord: ‘We blijven in Leiden, en dat is heel verstandig. Het instituut hoort vakmatig hier en nergens anders. We krijgen nu veel vragen uit het buitenland of onze collectie beschikbaar blijft en daar kan ik met vertrouwen op zeggen: “Ja.”’
Ook blijft de vestiging van het KITLV in Jakarta intact. ‘Dus de aanvoer van titels daar vandaan blijft. Verder komt een deel van de bibliotheek van het in Amsterdam wegbezuinigde Koninklijk Instituut voor de Tropen ook naar de UB.’
Maar er is ook slecht nieuws. ‘Helaas krijgen we te maken met een groot aantal ontslagen. Het is vreselijk dat door bezuinigingen ruim de helft van het personeel bij collectiebeheer en ondersteuning zijn baan verliest. Dat is enorm zuur.’
Er zijn op dit moment ruim 20 voltijdbanen.
‘Ik ben blij dat de KNAW het onderzoeksinstituut KITLV gaat versterken, samen met de Universiteit Leiden. Maar ik blijf teleurgesteld in de KNAW. De Akademie trekt bijna een derde van de ooit door het ministerie geoormerkte subsidie terug. Wij zijn gedwongen dit verlies te nemen.’ Het KITLV verdiendebeter, aldus Oostindie. ‘We zijn meermalen zeer goed beoordeeld en zijn financieel solide. We stonden er beter voor dan een aantal andere KNAW-instituten. Maar voor de KNAW ging het eigen grand scheme van een Amsterdams cluster voor alles.’
Het onderbrengen van het KITLV in de UB heeft de nodige voordelen. ‘De leeszaal wordt onderdeel van een groter geheel. Waarschijnlijk met langere openingstijden.’ Maar er zijn ook nadelen. ‘Er zijn minder specialisten die de collectie goed kennen. Ook zal de collectie minder verfijnd worden ontsloten. Maar ik heb er vertrouwen in dat hetgeen dode bibliotheek wordt en dathet onderzoekscentrum zich sterk zal ontwikkelen.
Drie jaar geleden dreigde nog opheffing, en later zijn er ook nog nare scenario’s langs gekomen. Als je het in die context bekijkt, valt het nog een beetje mee. Zeker is dat het college van bestuur echt alles op alles gezet om de verhuizing te voorkomen en het instituut overeind tehouden.’