Columns & opinie
Dit wordt de laatste koning
Leidenaar Anjo Clement is voorzitter van het Nieuw Republikeins Genootschap. Hij verheugt zich op het einde van de monarchie. ‘Amalia zal haar vader niet opvolgen.’
Sebastiaan van Loosbroek
donderdag 25 april 2013

‘Het doel van ons genootschap is om de republiek in Nederland te herstellen. Wij willen een gekozen staatshoofd dat kan worden afgerekend op zijn daden. Nu is meneer Rutte de klos is als Willem-Alexander een misstap begaat. We hebben niks tegen de Oranjes, we hebben niks tegen Willem-Alexander, we hebben iets tegen de systematiek van het staatsbestel.

‘Vorig jaar bleek uit onderzoek van Maurice de Hond dat twintig procent van de Nederlanders voor de monarchie was en twintig procent zich republikein voelde. De overige zestig procent maakte het niet zoveel uit. Het argument dat het koningshuis bindend is voor de Nederlandse bevolking gaat dus niet op.

‘Het salaris van Willem-Alexander, waar hij onder andere zijn werknemers van moet betalen, moet dalen tot de balkenendenorm. Zijn staf is nogal groot. Ik wil niet zeggen dat Máxima zelf moet stofzuigen, maar ze kunnen met minder af.

‘Een Brusselse hoogleraar berekent jaarlijks de kosten van de koningshuizen in Europa. Voor Nederland komt hij op een maximale kostenpost van 140 miljoen euro per jaar. Daartegenover betalen ze geen belasting. En wat levert het op voor de economie? Twee jaar geleden hebben we onderzocht of staatsbezoeken van de koningin een positief effect hebben op de exportcijfers. We hebben de exportcijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek naast de cijfers gelegd van de landen waar de bezoeken aan gebracht zijn, en we moesten vaststellen dat de relatie nul komma nul is. Een half jaar later kwam Het Financieele Dagblad tot dezelfde conclusie. Het koningshuis is dus één grote kostenpost en levert niks op. Daarom zijn we een burgerinitiatief gestart die pleit voor een salarisverlaging van de koning. Nu, na één week hebben we al twaalfduizend handtekeningen. Bij veertigduizend is de Kamer verplicht het onderwerp op de agenda te zetten.

‘Sinds de aankondiging van de troonswisseling is ons ledenaantal meer dan verdubbeld, van elfhonderd leden naar drieëntwintighonderd. Het aantal sympathisanten - die hebben geen stemrecht op de vergaderingen - is verzesvoudigd. Ik denk dat Willem-Alexander de laatste koning van ons land is. Zijn koningschap zal steeds verder worden uitgekleed, zodat het voor Amalia niet meer interessant is hem op te volgen. Ook heeft hij in zijn aanvliegroute brokken gemaakt. Wat dacht je van zijn villa in Mozambique? En zijn opvattingen over de activiteiten van Zorreguieta tijdens de Junta in Argentinië?

‘Nu heeft-ie weer een huis in Griekenland in een enclave waar de Russische maffia hun geld witwast. Gaat-ie lekker varen met zijn bootje op de Middellandse Zee. Dan begrijp je niet helemaal wat momenteel aan de gang is met bezuinigingen en crisis. En hoe arrogant die Oranjes omgaan met hun personeel, dat is ongelooflijk. Ik sprak gister iemand van de marechaussee die jarenlang de Groene Draeck (het jacht van Beatrix, red.) en Paleis Soestdijk heeft bewaakt. Hij had geen goed woord voor ze over: ze wisselden geen woord met hun personeel en keken er dwars doorheen. Hij is nu gepensioneerd en heeft daar z’n hele leven mee gezeten. “Ik ben blij dat ik het nu eindelijk een keer kan zeggen”, zei hij aan de telefoon.

‘In de grondwet staat dat iedereen gelijk is. Kennelijk is de een echter iets meer gelijk dan anderen, want de koning hoeft geen belasting te betalen. Om dat te veranderen is tweederde meerderheid nodig in de Eerste en Tweede Kamer. Er is dus nog steeds verborgen macht bij het koningshuis, zowel in de benoemingssfeer als in de gesprekken met de minister-president.

‘Maar eerst 30 april. Dan gaan we demonstreren op het Waterlooplein. We hebben daar een podium en verkopen spulletjes. Auteur Tomas Ross geeft een voordracht, net als - onder voorbehoud - Freek de Jonge. Bij AT5 (stadszender Amsterdam, red.) ben ik uitgenodigd om de dag na te beschouwen. Ook mag ik met een paar mensen aanschuiven bij Pauw & Witteman, maar ik weet nog niet of ik daar naartoe ga.’