Achtergrond
De dakloze alumnus
 ‘Jongeren dreigen dakloos te worden’, waarschuwden de jongerenafdeling van CDA, ChristenUnie en D66 onlangs bij de lancering van hun petitie Opjezelfwonen.nl. ‘Als je afgestudeerd bent, heb je vaak nog niet genoeg wachttijd opgebouwd voor een sociale huurwoning. Particulier huren kost al snel negenhonderd euro per maand. Dat is niet te betalen als je ook nog eens moeilijk aan een baan komt. En voor een hypotheek bij een koopwoning komen veel jongeren al helemaal niet in aanmerking’, schetst minor-student Overheid en Samenleving en D66’er Douwe Heeringa (28).
Marleen van Wesel
donderdag 28 maart 2013

In Leiden verlaten elk jaar duizend afgestudeerden hun SLS-woning. Ruim de helft daarvan blijft in Leiden. En zo’n honderd keren terug naar hun ouders. Dat zijn er steeds meer: vijf jaar geleden waren het er nog vijftig, op een even groot aantal SLS-verlaters.

‘Anderen verhuizen naar Den Haag, waar meer woonruimte is’, vertelt Wilbert Bots van SLS Wonen. ‘Terwijl veel huurders bij woonwensenonderzoeken aangeven dat ze liever in Leiden blijven wonen.’ 

Blijven hangen in je studentenkamer is sinds SLS Wonen in 2007 het campuscontract invoerde in elk geval geen optie meer. In dat contract staat dat je je kamer moet verlaten binnen een half jaar na het beëindigen van je studie. Bots: ‘Elk jaar, in november, vergelijken we ons inschrijvingenbestand met dat van de universiteit. Zo’n vijf- tot zevenhonderd huurders die niet bij de universiteit staan ingeschreven sturen we dan een e-mail. Wie een overstap naar de Hogeschool Leiden of naar een andere universiteit kan aantonen, mag gewoon blijven. Uiteindelijk sturen we een formele aangetekende brief naar zo’n vijftig huurders die niet gereageerd hebben, waarin staat dat ze binnen drie maanden moeten vertrekken als ze geen bewijs van inschrijving kunnen overhandigen.’

Ook de enkeling die daar niet op reageert, trekt uiteindelijk aan het kortste eind. ‘En dan zijn ook de juridische kosten voor hen.’

Bij Do Bos (25), afgelopen zomer afgestudeerd, viel die aangetekende brief onlangs op de mat. ‘Ik was al voorbereid op het worst case scenario: terug naar mijn ouders.’ Om dat te voorkomen adviseert SLS Wonen alle nieuwe bewoners zich snel in te schrijven bij Woonzicht, een overkoepelend systeem van verschillende regionale corporaties.

De wachttijd voor een sociale huurwoning, dus met een kale huurprijs onder de 681 euro, is daar gemiddeld 68 maanden. Alleen: dat is aanzienlijk langer dan de nominale studieduur. Voor alle duidelijkheid: een urgentieverzoek bij de gemeente heeft geen zin. Dat kun je bijvoorbeeld aanvragen bij acute medische problemen of bijzondere psychosociale omstandigheden, maar daarvan is natuurlijk geen sprake als je nog in Hotel Mama terecht kunt.

Voor Bos, die niet genoeg wachttijd had opgebouwd, waren bovendien zelfs sociale huurwoningen te duur geweest, omdat ze niet direct na haar afstuderen een baan kon vinden. ‘Ik heb hard gesolliciteerd en in de tussentijd had ik wat inkomsten uit een communicatiebedrijfje dat ik had opgericht. Maar dat was niet genoeg.’

Niet alleen campuscontracten, lange wachtlijsten en de lastige arbeidsmarkt zit jongeren in de weg bij het vinden van een woning. Bots zag de laatste jaren nog iets sterk veranderen: ‘Twee, drie jaar geleden konden veel afgestudeerden nog gemakkelijk aan een extra master beginnen. Daarmee verstevigden ze hun cv, waardoor ze sneller aan een baan kwamen. Daarmee konden ze een hogere huurprijs of een hypotheek betalen.’ Twee vliegen in een klap: tijdens die verlenging konden ze rustig bij SLS Wonen blijven hangen en liep de wachttijd voor een sociale woning vanzelf door, voor het geval die droombaan toch nog even op zich zou laten wachten.

Bos vond overigens op de valreep een baan als social media-expert. ‘En met een goed inkomen gaat ook de particuliere woningmarkt voor je open’, constateerde ze. Ze vond een leuk appartement aan de rand van de stad, voor achthonderd euro per maand. Niet bij Woonzicht, maar bij een makelaar, aan wie ze eerst wel nog even drie keer het huurbedrag contant aan commissiekosten moest betalen.

De huurprijzen zijn in de particuliere sector vaak een stuk hoger dan bij sociale woningen en huurtoeslag is bovendien zelden mogelijk, maar er zijn tenminste geen wachtlijsten. Jacqueline (‘mijn achternaam is privé’) van woonbemiddelingsbureau Vijf Sterren Leiden ziet dan ook veel pas afgestudeerden aan haar balie verschijnen. ‘Vaak hebben ze hun diploma nog maar een week als ze hier binnenkomen. Een baan hebben de meesten nog niet, dus hun ouders moeten dan een garantieverklaring ondertekenen.’

Ze vindt het opvallend hoe weinig besef deze jongeren hebben van de woningmarkt. ‘Ze zoeken een driekamerappartement in het centrum onder de huursubsidiegrens. Liefst ook nog met een tuin. Dan moeten wij ze voorzichtig informeren dat zulke woningen niet bestaan.’

Zoiets staat ook te lezen in het laatste woonwensenrapport van SLS Wonen. ‘Afstudeerders die op de huursector georiënteerd zijn, kijken vooral naar woningen tot circa 725 euro per maand met minimaal 90 vierkante meters, verdeeld over 3 kamers in het centrum met een balkon.’

Voor wie genoegen neemt met wat minder kan de Stichting Huisvesting Werkende Jongeren Leiden nog een uitkomst bieden. Daar beginnen de wachttijden bij anderhalf jaar. Verder heeft SLS Wonen ook achthonderd felbegeerde zelfstandige woningen, waarvoor wat ruimere campusregels gelden.

En anders moet je je eisen nog maar wat bijstellen. Bij Woonzicht zijn momenteel namelijk maar liefst negentienduizend zoekende starters ingeschreven met wie je concurreert voor een plekje in de regio.

En geen paniek: in Teylingen en Hillegom is de wachttijd maar 58 maanden. Wie zich keurig op z’n achttiende verjaardag heeft ingeschreven en nominaal studeert, redt dat misschien net.